Wat is
Het Onderste Boven!
Wij zijn Het Onderste Boven, een beweging van ondernemende pioniers die aan de wieg stonden van vernieuwende gemeenschapsinitiatieven.
We hebben laten zien dat op de schaal van de gemeenschap complexe opgaven oplosbaar zijn, er grote doe-kracht en vindingrijkheid ontstaat, waardoor oplossingen logisch zijn en passen bij de mensen en de gemeenschap.
Wij zijn overtuigd dat onze manier van werken de democratische impasse rond transities kan doorbreken.
Onze vele plekken zijn eilandjes van hoop, waar de overheid zich terugtrok en we als gemeenschap voorzieningen hebben opgezet rond zorg, energie en wonen.
Dat doen we door te doen en betrokken te blijven, ook als het tegenzit. Niet als project, maar ingebed in de gemeenschap. Als beweging willen we de systemische reflex zichtbaar maken, die telkens het initiatief vanuit burgers en de leefwereld wil overnemen. Hoe we verstrikt kunnen raken in macht en belangen, maar ook hoe we bij de kern kunnen blijven en ruimte maken voor een andere manier van werken.
Van een gefragmenteerde samenleving, naar een wereld vol gemeenschappen.
Aan de basis van Het Onderste Boven ligt de ontwikkeling van Coöperatie Klooster en Buren. Human maakte een reeks documentaires 'We doen het zelf wel' waaronder een aflevering over Klooster en Buren, zie deze link. De onderliggende tekst:
'Toen in het Groningse Kloosterburen de ene na de andere voorziening werd opgedoekt, nam kunstenares Anne Hilderink het voortouw om hier iets tegen te doen. Nu is het krimpdorp volgens haar een 'AA-locatie in wording'. Anne kwam in actie toen ze voor haar oudste dochter Elisabeth, die begeleiding nodig heeft in haar dagelijks leven, een zinvolle dagbesteding zocht. Die bleek er niet te zijn. Samen met andere ouders uit het dorp besloot ze om dit dan maar zelf op te zetten. En toen bekend werd dat de ouderenzorg uit Kloosterburen zou verdwijnen, kwam Anne met nog een plan. Door de jongeren met een beperking te laten intrekken bij de ouderen in het verzorgingshuis kan de zorg toch weer betaalbaar worden voor iedereen. Een geruststellende gedachte voor de hoogbejaarde heren Zuidema en Ronda. Het betekent dat ze in hun geliefde dorp kunnen blijven wonen. Voor deze en andere initiatieven, zoals een dorpsmoestuin, richtte Anne een coöperatie op. De teller staat nu op meer dan 200 leden, die de regie overnemen van alles wat met leefbaarheid in het dunbevolkte gebied te maken heeft. Kloosterburen bruist weer en krijgt zelfs bezoek van een nieuwsgierige delegatie zorgprofessionals uit Japan. Het geheim? "Gewoon dóen", zegt Anne nuchter. "Dan komt alles vanzelf in beweging."
Bekijk en beluister de filmpjes voor nadere toelichting
Initiatiefnemer van Het Onderste Boven Anne Hilderink vertelt over de maatschappelijke opgave die Het Onderste Boven ondersteunt: het versterken van burgerinitiatieven die oplossingen zoeken voor maatschappelijke vragen omdat de bestaande structuur niet werkt. Coöperatie Woldwijk is zo’n burgerinitiatief. Sieger de Vries vertelt hoe Woldwijk al werkend een gemeenschap ontwikkelt waar alles met alles samenhangt: wonen, werken, voedsel, energie, gemeenschapsvorming en nog veel meer.
Jurgen van der Heijden vertelt aan de hand van het voorbeeld van De Holm in Den Andel waarom burgerinitiatieven efficiënter zijn in hun aanpak dan overheden en bedrijven. Niet alles inzetten voor één doel, maar verschillende activiteiten verbinden die elkaar versterken.
